Jak stworzyć domową piwniczkę z winem

Popularność wina rośnie z roku na rok również w Polsce, mimo że nie mamy silnie ugruntowanych tradycji związanych z tym szlachetnym trunkiem. Prawdziwi koneserzy tworzą coraz częściej kolekcje markowych win, a najlepszym miejscem na ich przechowywanie i leżakowanie okazuje się własna, domowa piwniczka. Wbrew pozorom pomysł nie jest trudny do realizacji, wystarczy spełnić kilka warunków i mieć odpowiednie fundusze.

Spis treści:

1. Kropla historii, czyli skąd pochodzi wino,

2. Optymalne warunki przechowywania,

3. Aranżacja domowej piwniczki,

4. Kieliszki do degustacji wina,

5. Własna produkcja.

Kropla historii, czyli skąd pochodzi wino

Produkcja wina to tradycja, której pierwsze ślady pochodzą sprzed ok. 7 tysięcy lat p.n.e. Odkryto je na terenie dzisiejszej Gruzji, znajdując fragmenty dzbanów, w których przechowywano trunek. Inne, dobrze zbadane ślady obecności wina odnaleziono na terenie Iranu w górach Zagros i datowane są na ok. 5 tysięcy lat p.n.e. Również w Iranie archeolodzy trafili na pomieszczenia, w których odkryto dzbany o charakterystycznych, wąskich szyjkach. Jak słusznie przypuszczano, przechowywano w nich wino z dodatkiem żywicy, co potwierdziły badania osadów z wnętrza dzbanów. Wino znane było również na terenie starożytnego Babilonu i Egiptu. W grobowcu egipskiego króla Skorpiona I odkryto fragmenty glinianych naczyń po winie, które pochodziły z trzeciego tysiąclecia p.n.e. Ślady obecności wina w ówczesnej kulturze oddają również malowidła i naścienne freski. Egipcjanie przechowywali wino w specjalnych amforach, które często opisywali. Dowodem są amfory odkryte w grobowcu Tutenchamona. Pochodzą z ok. 1300 r. p.n.e. i posiadają datę oraz opis regionu, z którego pochodziły grona użyte do produkcji. 

Tradycje winiarskie rozwinęły się również na terenie Grecji. Na Krecie odnaleziono elementy prasy winiarskiej pochodzącej z ok. 1600 r. p.n.e. Ówcześni Grecy preferowali wino niefermentowane, doprawione miodem i ziołami. Greckim winem zainspirowali się Rzymianie, którzy ok. I wieku n.e. zaczęli uprawiać winorośl w rejonie dzisiejszego Bordeaux – słynnego do dziś francuskiego regionu winiarskiego. Rzymianie preferowali wino białe, które doprawiali tak jak Grecy miodem i ziołami. Byli prekursorami picia wina w kielichach i jako pierwsi zaczęli przechowywać i transportować wino w beczkach. 

W czasach średniowiecznych winem zajmowali się głównie zakonnicy. Prawdziwa ekspansja winiarstwa datowana jest na lata 1500-1800; wino rozlało się wówczas praktycznie po całym świecie. Niestety, w latach 1860-80 mszyca filoksera zniszczyła europejskie winnice. Na szczęście wkrótce po tym wydarzeniu dzięki szczepom pochodzącym z Nowego Świata zrekonstruowano uprawę winorośli, a w XX wieku produkcja wina upowszechniła się w miejscach z klimatem sprzyjającym uprawie winorośli. W Stanach Zjednoczonych na przeszkodzie stanęła prohibicja, którą zniesiono dopiero w 1933 roku, a w Europie produkcję wina zatrzymała II wojna światowa. Po jej zakończeniu, dzięki rozwojowi mechanizacji i wprowadzeniu nowych technologii, wino popłynęło znów szerokim strumieniem, a jego popularność utrzymuje się z małymi wahaniami na podobnym poziomie. 

Optymalne warunki przechowywania

Zanim przejdziemy do tego, jak zorganizować domową piwniczkę, parę słów na temat przechowywania wina. Wino to dość wymagający trunek, szczególnie gdy ma być leżakowany przez dłuższy okres czasu. Dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić baczną uwagę i jakie warunki muszą być spełnione, aby móc delektować się pełnym, a zarazem złożonym smakiem wina z własnej kolekcji. 

Wino nie lubi wysokich temperatur, a domowa kuchnia czy też lodówka nie są miejscami optymalnymi do dłuższego przechowywania tego szlachetnego trunku. Wino czerwone powinno być przechowywane w temperaturze między 15 a 18 stopni Celsjusza, wino białe najbardziej lubi temperaturę między 10 a 15 stopni Celsjusza, a wino różowe zachowa wszystkie cenne właściwości, jeśli będzie przechowywane w temperaturze między 9 a 10 stopni Celsjusza. 

Oprócz temperatury ważna jest także wilgotność powietrza, na którą mamy z reguły ograniczony wpływ. Zapewnienie optymalnej wilgotności na poziomie 70% jest przy dłuższym przechowywaniu ważne ze względu na korek. Zbyt suche powietrze może spowodować skurczenie się korka, a tym samym rozszczelnienie butelki, natomiast zbyt wilgotne powietrze może zapoczątkować proces pleśnienia korka, co ma fatalny wpływ na wino i zwyczajnie je dyskwalifikuje. 

Słońce jest super, ale niekoniecznie dla wina. Zarówno promienie słoneczne, jak i sztuczne oświetlenie przyspieszają procesy odpowiedzialne za starzenie się wina. W efekcie wino traci to, za co je tak bardzo lubimy – nasycony kolor, smak i aromat. 

Aranżacja domowej piwniczki

Wiedza na temat wina pomoże zorganizować odpowiednie pomieszczenie w optymalny sposób. Wiemy już, że wino nie lubi światła, wysokich i niskich temperatur oraz zbyt suchego lub zbyt wilgotnego powietrza. Właśnie dlatego przydomowa piwniczka jest miejscem, w którym wina mogą leżakować i czekać spokojnie na degustację. Najlepiej sprawdzają się pomieszczenia wybudowane specjalnie z myślą o naszej kolekcji win. W zwykłej piwnicy lub spiżarni trudno utrzymać stałe, niezmienne warunki. 

Przydomowa piwniczka powinna mieć głębokość minimum 1-2 metry. Konstrukcja powinna być zabezpieczona płytą fundamentową, a ściany wzmocnione stalowymi prętami i wykonane z betonu komórkowego lub z cegły. Konieczny jest otwór wentylacyjny oraz zbrojony strop. Całość należy przysypać grubą warstwą ziemi i obsiać trawą – to naturalna izolacja i ochrona przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi. W środku powinny znaleźć się drewniane lub metalowe regały, lub stojaki do wina, które zapewnią przechowywanym butelkom wina pozycję horyzontalną – optymalną dla zachowania wszystkich wartości. Kolekcję możemy katalogować i układać wg własnych preferencji, jednak najlepiej sprawdza się zasada, że najbliżej wejścia leżakują butelki, które muszą zostać opróżnione najszybciej. Oprócz specjalnych regałów w piwniczce powinien znaleźć się również termometr oraz wilgotnościomierz.

W upalne letnie wieczory przyjemnie jest usiąść z lampką wina z własnej kolekcji na tarasie, jednak gdy pogoda nie dopisuje lub jest zbyt ciepło, przydomowa piwniczka okaże się bardziej przyjaznym miejscem. Dlatego aranżując jej wnętrze, warto zadbać również o miejsce do swobodnej degustacji – mały stolik, wygodne krzesełka i subtelne oświetlenie. 

Jeśli nie mamy możliwości zorganizowania lub wybudowania specjalnej piwniczki, alternatywnym rozwiązaniem jest inwestycja w winiarkę wolnostojącą lub do zabudowy. Konstrukcja urządzenia gwarantuje optymalne warunki do przechowywania wszystkich rodzajów wina. 

Kieliszki do degustacji wina

Wino należy smakować w odpowiednich kieliszkach i pamiętać o jednej, podstawowej zasadzie – wina nie pijemy nigdy w kolorowym szkle. Jakich kieliszków należy więc używać, aby móc delektować się pełnym smakiem? Kieliszki do czerwonego wina powinny być wysokie, z dużą czarką zwężającą się delikatnie ku górze, natomiast kieliszki do wina białego charakteryzują się węższą, smukłą czaszą. Do wina różowego najlepiej sięgnąć po kieliszki podobnego typu, ale z lekko rozszerzającą się czarką. Jeśli nie posiadamy odpowiedniego szkła do degustacji wina, warto zainwestować w kieliszki Krosno. Szeroka oferta krośnieńskiego producenta zapewnia duży wybór eleganckich kieliszków na każdą okazję. 

Własna produkcja

Kolekcję w domowej piwniczce możemy uzupełnić o wina własnej produkcji. Nic nie stoi na przeszkodzie, tym bardziej że samodzielne wytwarzanie wina jest legalne, o ile jest to produkcja na własny użytek, a nie na sprzedaż. Aby nastawić wino w warunkach domowych, potrzebne będą rzecz jasna dobrej jakości winogrona, drożdże winiarskie oraz niezbędne akcesoria – balon na wino zwany również gąsiorem, wężyk, winomierz, odpowiednie butelki oraz zatyczki. Wszystkie akcesoria, w tym balony do wina, drożdże winiarskie oraz wężyki do wina znajdziemy bez kłopotu zarówno w stacjonarnych, jak i internetowych sklepach. 

Jak wyprodukować samodzielnie przyzwoite wino? Wszystkie niezbędne informacje i przepisy znajdują się w artykule „Jak zrobić wino, czyli wino domowe dla początkujących”.